"Zıvanasız," Türkçede "zıvanası olmayan" ve "kaçık, delişmen" anlamlarına gelen bir sıfattır. Bu kelime, hem teknik hem de mecazî bir bağlamda kullanılır.

Kelimesinin Anlamı Nedir?

"Zıvanasız," Türkçede iki farklı anlamda tanımlanır:

1. "Zıvanası olmayan," yani birleşim yerlerinde kullanılan zıvana (çıkıntı ya da oyuk) bulunmayan bir nesneyi ifade eder,
2. Mecazî olarak "kaçık, delişmen," yani kontrolsüz, çılgın ya da aşırı hareketli bir kişiyi ya da durumu betimler.
   Günlük dilde daha çok ikinci anlamıyla kullanılan bu kelime, birinin dengesiz ya da taşkın davranışlarını tanımlamak için tercih edilir ve genellikle halk ağzında yaygındır.

Doğru yazılışı: zıvanasız

Kökeni Nedir?

"Zıvanasız" kelimesi, Türkçenin yerli bir sözcüğü olan "zıvana"dan türemiştir. "Zıvana," marangozlukta iki parçayı birleştirmek için kullanılan çıkıntı ya da oyuğu ifade eder ve Türkçenin köklü kelimelerinden biridir. "-sız" eki ise Türkçede "yoksunluk" anlamı katarak sıfat oluşturur. "Zıvanasız," bu birleşimle önce teknik bir anlam kazanmış, ardından halk dilinde "kontrolsüz, dengesiz" gibi mecazî bir anlamla zenginleşerek dilimize yerleşmiştir.

Kelimesinin Cümle İçerisinde Kullanımı

"Zıvanasız" kelimesi, akıcı ve doğal bir şekilde cümlelerde yer alır. İşte tamamen özgün bir örnek:

• "O zıvanasız tavırlarıyla toplantıyı altüst etti, kimse ne yapacağını bilemedi."

Bu cümle, kelimenin "kaçık, delişmen" anlamını açıkça gösterir ve günlük dilde nasıl kullanıldığını yansıtır.

Benzer Kelimeler ve Anlamlar
Dilimizdeki benzer kelimeler ve ifadeler hakkında daha fazla bilgi için wikisozluk.org adresini ziyaret edebilirsiniz. "Zıvanasız" ile ilişkili kavramları daha derinlemesine incelemek isterseniz, site içindeki diğer ilgili maddelere göz atabilirsiniz.